Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag toont de Kunsthal Rotterdam met ruim veertig schilderijen een overzicht van het intrigerende werk van de Nederlandse kunstenaar Jan Beutener (1932). Zijn werk is niet zonder meer realistisch te noemen, maar bevindt zich op het snijvlak van abstractie en realisme.
Beutener schildert duidelijk herkenbare beelden die ontleend zijn aan de werkelijkheid maar door hun ordening boven de realiteit uitstijgen tot vrijwel abstracte vormen. Hij componeert binnen het beeldvlak van het schilderij met een bijzondere uitsnede, een onverwacht aangezicht of door in te zoomen op details. In zijn schilderijen speelt de afwezigheid net zo'n grote rol als dat wat wel zichtbaar aanwezig is. Door het ingetogen karakter en de sterke composities laten Beuteners schilderijen een onuitwisbare indruk achter.
Componeren met vorm
Jan Beuteners werken, daterend van 1969 tot nu, tonen beelden die we allemaal herkennen. Befaamd is zijn schilderij ‘Aardappels', een monumentale compositie met een zeer alledaags onderwerp. Beutener speelt meesterlijk met formele verhoudingen en pakt daarmee de werkelijkheid in. Dat geldt ook voor andere gewone voorwerpen die hij laat figureren in een vlakke, bijna abstracte ordening zoals een kopje, een mes, een leuning en een paar handschoenen. Het zijn de objecten die de verstilde composities voeden met weemoed en verlangen. Zijn beheerste handschrift en zorgvuldige opbouw van verflagen leiden langzaam maar zeker tot de gewenste toon waarbij vorm en kleur samenvallen. Het licht op de materialen en de effecten van schaduwen dragen in hoge mate bij aan de mysterieuze sfeer in zijn schilderijen. De strenge ordening, aandacht voor kleur en licht en de aanwezigheid van alledaagse motieven suggereren enige verwantschap met 17de-eeuwse stillevens. Het gaat Beutener echter veel meer om de verbeelding van een idee dan om een afspiegeling van de werkelijkheid.
Publicatie
Bij de tentoonstelling is de tweetalige (Eng./Ned.) catalogus 'Jan Beutener' verkrijgbaar, ontworpen door Richard van den Dool en uitgegeven door Bos&Co Uitgevers met teksten van kunsthistoricus Ella Reitsma.
