In de jaren zestig raakt fotograaf Niek Biegman geïntrigeerd door het soefisme, de mystieke stroming binnen de islam die wereldwijd talloze aanhangers heeft. Sindsdien reist hij door het Midden-Oosten en de Balkan om soefirituelen te bezoeken en te fotograferen. Kunsthal Rotterdam presenteert een serie foto's die Biegman tussen 2004 en 2008 in Egypte, Syrië, Kosovo, Macedonië en Bosnië-Herzegovina maakte en die van dichtbij laat zien hoe het er bij de soefirituelen aan toegaat.
Soefi's hechten niet aan een letterlijke lezing van heilige teksten zoals de Koran, maar kennen er een innerlijke betekenis aan toe. Het verlangen naar een innige en persoonlijke relatie met Allah staat in het soefisme centraal. Contact leggen met hem kan door verschillende rituelen, waarvan de zikr de belangrijkste is. De zikr bestaat uit het urenlang herhalen van een aantal van de negenennegentig Allermooiste Namen van Allah om zo steeds dichter bij hem te komen.
Poëzie, muziek en dans spelen bij de zikr een grote rol. Dit kernritueel van het soefisme, dat doorgaans in groepsverband wordt beoefend, kent verschillende verschijningsvormen en varieert per regio en land: waar de ene orde op de grond zit en bijna bewegingsloos bidt en zingt, maakt de andere groep gebruik van ijzeren pinnen waarmee het lichaam wordt doorstoken. Ook zijn er soefigemeenschappen die tijdens de zikr uitbundig ronddansen. Ondanks alle verscheidenheid kent iedere zikr een voorganger die de ceremonie leidt en is het doel steeds hetzelfde: het hart reinigen en laten volstromen met Allah's liefde.
Contact met Allah
Met zijn camera nam Biegman deel aan een groot aantal bijeenkomsten die doorgaans alleen door mannen, maar soms samen met vrouwen werden uitgevoerd. Biegman fotografeerde van dichtbij wat zich zowel binnen als buiten afspeelde. Op zijn foto's zijn de gebeden, gezangen, muziek en poëzie bijna hoorbaar. Van de gezichten van de deelnemers valt concentratie en overgave af te lezen. Om dicht tot Allah te komen proberen de soefi's in een meditatieve staat te raken, met hun gedachten ver verwijderd van de wereld om zich heen. Naast close-ups van het ritueel legt Biegman de activiteiten die kort voor of na de zikr plaatsvinden vast.
Publicatie
Bij KIT Publishers verschijnt de gelijknamige catalogus (ISBN 978-9068327922)
Met steun van
VSBFonds
