Wat zeggen werkplekken van ambtenaren over hun persoonlijkheid en de staat waarvoor ze werken? Met die vraag reisden fotograaf Jan Banning en publicist Will Tinnemans tussen 2003 en 2007 naar Bolivia, China, Frankrijk, India, Jemen, Liberia, Rusland en de Verenigde Staten om ambtenaren achter hun bureau te portretteren. Kunsthal Rotterdam presenteert de foto's die Banning tijdens deze rondreis maakte.
De portretten geven een beeld van de ambtenarij in diverse staatsvormen. Het is de tweede keer dat de Kunsthal de fotografie van Jan Banning laat zien na de succesvolle tentoonstelling ‘Bericht uit Dickson, Malawi' in 2006.
Een wereldwijde staatsmacht
Stapels dossiers en meterslange archieven zijn stereotiep voor de bureaucratie. Met deze uitvoerende macht vol wetten en regels krijgt iedere burger, waar ook ter wereld te maken. Iedereen staat weleens aan het bureau van een ambtenaar voor een paspoort, vergunning of registratie, zonder werkelijk te zien wie de immigratiebeambte of belastingambtenaar is die de zaken regelt. Met het project ‘Bureaucratica' geven Tinnemans en Banning in woord en beeld ambtenaren wereldwijd een gezicht en laten de verschillen en overeenkomsten zien tussen de dorpsklerk in het Indiase Bihar, de sheriff in het Amerikaanse Texas of de gouverneur in het Chinese Shandong.
A SURPRISINGLY COMPASSIONATE VIEW OF THE WAYS IN WHICH INDIVIDUALS INEVITABLY RESIST ALL EFFORTS TO IMPOSE ONE SINGLE STANDARD OF BEHAVIOR
Vanuit het oogpunt van de bezoeker en met gevoel voor symmetrie legt Banning de ambtenaren steeds op min of meer eenzelfde manier vast. Het bureau, of het nu een eenvoudig tafeltje of een glanzend kantoormeubel is, scheidt het individu van de regel.
Kantoorinrichting
Een portret van president Poetin aan de muur, de Russische vlag in de hoek van het kantoor en behaalde diploma's aan de muur. Een eenvoudige tafel met een geblokt tafelkleed, een fruitmand en een poster met een politieke leus achter het bureau. Een foto van Gandhi scheef aan een spijker met een gammele ventilator ernaast. De burelen tonen, behalve het welvaartsniveau van het land, ook pogingen van individuele ambtenaren om een eigen stempel op de omgeving te drukken. Staatssymbolen moeten de soms armoedige kantoren een air van gezag geven. De computers in Frankrijk ontbreken op de bureaus in Liberia, net als telefoons en faxapparaten. In het islamitische Jemen zijn de vrouwelijke beambten gesluierd. In China, een communistisch land, is alles keurig geordend terwijl in India, de grootste democratie van de wereld, de archiefkasten uitpuilen. Een enkele keer wordt zelfs buiten kantoor gehouden. Ondanks de verschillen, hebben alle portretten van ‘Bureaucratica' één gemeenschappelijke deler, namelijk dat de ambtenaar en zijn werkplek een reflectie zijn van het land dat hij dient.
Publicaties
Bij de tentoonstelling is een Engelstalig fotoboek onder redactie van Martin Parr verschenen, getiteld ‘Bureaucratics', Nazraeli Press LLC, Portland, Oregon, USA (ISBN 1-59005-232-7), prijs € 50,-. Daarnaast publiceerde Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 'Alledaagse macht. Ontdekkingsreis langs ambtelijke werelden'(tekst: Will Tinnemans), (ISBN 978 90 468 0488 9), prijs € 14,95.
Zie ook
