De internationaal gerenommeerde beeldhouwer Stephan Balkenhol (Fritzlar, Duitsland,1957) behoort tot de meest authentieke en gevierde beeldhouwers van zijn generatie. Hij staat bekend om zijn figuratieve houten sculpturen en reliëfs, waarin traditioneel ambacht samengaat met hedendaagse kunst. Hakkend en snijdend in hout onthult Balkenhol figuren uit de stam van een boom, alsof ze er altijd al in verborgen zaten. Zijn robuuste, verstilde beelden, gekenmerkt door een consequente eenvoud, tonen voornamelijk alledaagse mensen, af en toe dieren en soms hybride figuren waarin mens en dier samenkomen. De tentoonstelling Stephan Balkenhol. Something is Happening in de Kunsthal brengt ruim 35 werken samen die Balkenhols karakteristieke universum tot leven brengen.
In simpele, treffende vormen geeft Balkenhol zijn figuren gestalte: een mens met het hoofd van een egel, een haai waarin een man verscholen zit, en een monumentaal beeld van de Griekse held Perseus met het hoofd van Medusa. In HAL 3 toont Kunsthal Rotterdam een gevarieerde verzameling houten sculpturen en reliëfs. Balkenhols beeldtaal is geworteld in de Europese kunstgeschiedenis, met invloeden uit het Oude Egypte, de middeleeuwen en de renaissance. Tegelijkertijd stralen ze een alledaagsheid uit die uitnodigt tot eigen interpretatie.
Tegenbeweging
Vanaf de jaren tachtig kiest Balkenhol ervoor figuratief te werken. Een tegenbeweging in een tijd waarin abstractie, minimalisme en conceptuele kunst domineren. Deze keuze markeert het begin van zijn succes en onderscheidt hem van zijn tijdgenoten. Beroemd zijn Balkenhols beelden van mannen, gekleed in donkere broek en licht overhemd, die in hun onuitgesproken, rustige houding een universeel menselijk verhaal vertellen. In zijn Zodiac-serie speelt Balkenhol met de eeuwenoude symboliek van de dierenriem. Hij vertaalde de twaalf sterrenbeelden naar eigentijdse vormen. Deze reliëfs worden in de Kunsthal voor het eerst samen getoond. Ook het werk Mickey Mouse (2022) is te zien: een opvallend reliëf van een mannengezicht met Mickey Mouse-oren, waarin Balkenhol zijn vroege fascinatie voor popart verwerkt. De ogenschijnlijke vrolijkheid van het beeld contrasteert scherp met de melancholie van het menselijke gezicht.
Ambacht
Balkenhol ontwikkelt door de jaren heen een stijl die wordt gekenmerkt door eenvoud en ambacht. Al zijn werk vervaardigt hij met de hand, zonder de hulp van computergestuurde machines. Hij begint met een kettingzaag voor het grove werk en werkt vervolgens met hamer, beitel en guts om elk beeld tot in het kleinste detail te verfijnen. Typerend is dat de sporen van het snijproces zichtbaar blijven. Balkenhol snijdt zowel de figuren als hun sokkels uit één enkel blok hout, vaak afkomstig van populier, wawa of ceder. Hout is, volgens Balkenhol, het juiste materiaal voor het tempo van denken en werken: waar steen ‘te traag’ is en gips en klei ‘te snel’, is hout zowel weerbarstig als levendig, en biedt het ruimte voor ontdekking tijdens het uithakken.
Over Stephan Balkenhol
Stephan Balkenhol (Fritzlar, Duitsland, 1957) studeert van 1976 tot 1982 aan de Hochschule für Bildende Künste in Hamburg, waar hij les krijgt van onder anderen Ulrich Rückriem, Nam June Paik en Sigmar Polke. Hij woont en werkt in Kassel, Karlsruhe en Berlijn (Duitsland) en Meisenthal (Frankrijk) en was hoogleraar aan de Staatliche Akademie der Bildenden Künste Karlsruhe. Balkenhol exposeert wereldwijd en zijn werk maakt deel uit van talrijke kunstcollecties, waaronder die van Hirshhorn Museum Washington, Centre Pompidou Parijs en Peggy Guggenheim Collection Venetië. Zijn werk is te zien in prestigieuze musea wereldwijd en in de openbare ruimte, waar zijn monumentale sculpturen een betekenisvolle plek innemen, waaronder het Richard Wagner Denkmal in Leipzig (2013). Op vrijdag 4 april 2025 is in opdracht van concertgebouw de Doelen in Rotterdam een nieuw werk onthuld: een beeld van de Nederlandse componist Willem Pijper (1894–1947).
Voor de pers
