Hakkend en snijdend in hout onthult Stephan Balkenhol (1957, Fritzlar) figuren die lijken op te duiken uit de stam van een boom, alsof ze er altijd al in verborgen zaten. Balkenhol is een internationaal gevierde beeldhouwer, bekend om zijn sculpturen en reliëfs. Zijn robuuste, kleurrijke beelden tonen alledaagse mensen of dieren, soms een combinatie van beide. Ze hebben een tijdloze, verstilde uitstraling en zijn vaak gekleed in eenvoudige, effen kleding, die hij met verf aanbrengt.
Vanaf de jaren tachtig kiest Balkenhol ervoor de figuratie terug te brengen in de beeldhouwkunst, een tegenbeweging in een tijd waarin abstractie, minimalisme en conceptuele kunst domineren. Deze keuze markeert het begin van zijn succes en onderscheidt hem van zijn tijdgenoten. Beroemd zijn de beelden van mannen in een donkere broek en licht overhemd, die in hun onuitgesproken, rustige houding een universeel menselijk verhaal vertellen.
Eenvoud en ambacht
Balkenhol ontwikkelt door de jaren heen een stijl die wordt gekenmerkt door eenvoud en ambacht. Al zijn werk wordt met de hand vervaardigd, zonder de hulp van assistenten of computergestuurde machines. Hij begint met een kettingzaag voor het grove werk en werkt vervolgens met hamer, beitel en guts om elk beeld tot in het kleinste detail te verfijnen. Balkenhol snijdt zowel de figuren als hun sokkels uit één enkel blok hout, vaak afkomstig van populier, wawa of ceder.
Imperfecties
Door traditionele gereedschappen te gebruiken, kan Balkenhol zich laten beïnvloeden door de natuurlijke imperfecties van het hout, zoals knoesten en nerven. Dit geeft elk werk een rauwe, levendige kwaliteit, waarbij de sporen van het snijproces zichtbaar blijven. Hout is voor hem een ideaal materiaal: waar steen ‘te langzaam’ is en gips en klei ‘te snel’, biedt hout zowel weerstand als levendigheid. Het blijft "leven", reageert op de omgeving en is vergankelijk.
Over Stephan Balkenhol
Stephan Balkenhol (1957, Fritzlar, Duitsland) studeert van 1976 tot 1982 aan de Hochschule für Bildende Künste in Hamburg, waar hij les krijgt van onder anderen Ulrich Rückriem, Nam June Paik en Sigmar Polke. Hij woont en werkt in Kassel, Karlsruhe en Berlijn (Duitsland) en Meisenthal (Frankrijk) en is hoogleraar aan de Staatliche Akademie der Bildenden Künste Karlsruhe. Balkenhol exposeert wereldwijd en zijn werk maakt deel uit van talrijke kunstcollecties, waaronder die van MoMA New York, Centre Pompidou Parijs en Peggy Guggenheim Collection Venetië. Zijn werk is niet alleen te zien in prestigieuze musea wereldwijd, maar ook in de openbare ruimte, waar zijn monumentale sculpturen een betekenisvolle plek innemen, waaronder het Richard Wagner Denkmal in Leipzig (2013). Op vrijdag 4 april 2025 is in opdracht van concertgebouw de Doelen in Rotterdam een nieuw werk onthuld: een beeld ter ere van de Nederlandse componist Willem Pijper (1894–1947).
